یک سازه متشکل از چند عضو فولادی است که تحت نیروهای کششی و فشاری به یک دیگر متصل شده و نام دیگر آن Truss نام دارد، به تعبیر دیگر یک مجموعه صلب متشکل از المان های صاف و بدون انحنا که به شکل مثلثی بوده را خرپا مینامند.

خرپا چیست؟

واحدهای مثلثی که خود به تنهایی از اعضای مستقیم و بدون انحنا تشکیل شده است و با استفاده از اتصالاتی به نام گره به یکدیگر متصل میشوند خرپا گفته میشود. گره های خرپا به سه گروه لولا، سفت و سخت و نیمه سفت و سخت تقسیم میشود.

انواع خرپا از حیث ظاهر

فلزی : این خرپا دارای یک عنصر مثلثی و تیرهای شیبدار بوده و جهت استفاده برای ساخت یک سقف قالب بندی شده کاربرد دارد.
فلزی مسطح : همه اعضای این خرچا مسطح بوده و در یک صفحه دو بعدی قرار میگیرند. از این نوع اغلب در ساخت پا، تیر و سقف ها استفاده میشود.
فلزی فضایی : این نوع یک شبکه سه بعدی بوده که مثلث ها به یک دیگر متصل شده اند. اتصال و یا گره در تولید این سازه از نوع لولا لوده و در ساخت استخر ها، کارخانه ها و نمایشگاه ها از آن استفاده میشود.

فلزی مرکب : از نظر استقامت این نوع از مقاومت بیشتری برخوردار می باشد و توانایی استفاده در هر پروژه ای را دارد.

انواع خرپا از حیث تعداد اعضا

ساده : simple truss خرپایی است که تنها از سه عضو متصل بهم تشکیل شده است.
مرکب : Compounded Trusses به مجموعه ای از دو یا چند خرپای ساده گفته میشود.
پیچیده و مبهم : هر نوع خرپای که جزء گروهای قبلی نباشد، گفته میشود.

انواع خرپا از حیث ابعاد

دو بعدی : اگر تمامی اعضا در یک صفحه قرار گیرند به آن دو بعدی گفته شده و دارای قدرت تحمل بارهای صفحه ای مناسبی بوده و همچنین نیاز به فضای زیادی ندارد.

سه بعدی : اعضای آن تحت محورهای X،Y و Z به یک دیگر متصل میشوند در نتیجه به فضای زیادی نیاز دارند.

چندگانه : این سازه، تمام ویژگی دو نوع قبلی را داشته و معایب آن را نیز پوشش داده است.

مقاطع فولادی در تولید خرپا

محصولات فولادی مانند تیرآهن های H و I و نوع معمولی، انواع قوطی و پروفیل با سطح مقطع های متفاوت، نبشی، سپری و … در تولید این سازه مورد استفاده قرار میگیرند.

اشکال مختلف خرپا

پرات

در ساخت پل و سقف از این نوع استفاده شده و اغلب از جنس فولاد می باشد اما در جنس چوب نیز میتوان آن را تولید نمود و از آن عموما در دهانه های بین 30 الی 60 متر استفاده میشود. (Pratt)

هاو

در ساخت سقف از Howe استفاده شده و برای دهانه های به اندازه 30 متر و کوچکتر استفاده میشود.

شیروانی

در ساخت سقف های شیروانی از Gable truss استفاده میشود به طوری این سازه به تنهایی دارای شیب می باشد که همین امر سبب شده است قیمت این سازه بین 25 الی 50 گران‌تر از سایر خرپاها باشد.

وتر موازی یا تخت

در این نوع المان ها در بالا و پایین به طور موازی با یکدیگر قرار گرفته و طول آن ها به صورت یکی در میان با هم برابر می باشد.

ذوزنقه ای

محبوب ترین خرپا، ذوزنقه ای بوده که در آن هیچ راه نفوذی پیدا نمیشود و چیدمان مقاطع در آن به گونه ای می باشد که نیرو ها بر دو طرف سقف وارد شده و میتوان از آن در سازه هایی با دهانه های بزرگ نیز استفاده نمود.

وارن

مقاطع به گونه ای قرار میگیرند که به شکل مثلث متساوی الاضلاع قرار گرفته و در دهانه های 60 متری مورد استفاده قرار میگیرد. (Warren)

کی

چیدمان المان ها به صورتی است که دو المان مورب به یک المان عمودی متصل میشوند و شکل حرف K را به خود میگیرند. در دهانه ی بیش از 100 متر از این نوع سازه استفاده میشود.

فینک

این نوع جزء پر استفاده ترین انواع خرپاها می باشد که با شکل هندسی منحصر به فردی که دارد بار سقف را به تکیه گاه ها منتقل مینماید و در دهانه ی 20 متری کاربرد دارد.

قوسی

این خرپا توسط یک تیر خمیده (قوس) که به دوسر یک تیر بدون خم (زه) متصل شده و دربین آن‌ها المان‌های میانی و قطری به آن دو متصل شده‌اند، تشکیل شده است.

پارکر

این سازه زیر مجموعه نوع پرات بوده با این تفاوت که به جای تیر افقی در قسمت بالای آن یک چند ضلعی قرار میگیرد. دهانه ی استاندارد این سازه 50 الی 100 متر می باشد.

بالتیمور

Baltimore truss یکی دیگر از زیر مجموعه های سازه پرات می باشد که یک عضو اضافه در قسمت پایینی خود دارد که وظیفه ی آن جلوگیری از کمانش در اعضای فشاری و کنترل خیز به کار میرود. دهانه ی استاندارد در این نوع بیش از 100 متر می باشد.

پرشین آیرون با کسب تجربه چندین ساله در صنعت فولاد، میتواند ورق های فولادی را در انواع و ابعاد مختلف تامین کرده و خدمات برشکاری، خمکاری و … را نیز برای مشتریان عزیز انجام دهد.